پیامبر اسلام (ص) شصت و سه سال عمر داشتند. در سن 25 سالگی ازدواج می کنند و تا سن 55 سالگی بیش از یک زن نداشته اند. اما بعد از این سن (که حتی در انسان های معمولی شهوت چندانی وجود نخواهد داشت) پیامبر (ص) ازدواج های متعدد دارند که نکات زیر در آن وجود دارد.
1- این کار در جامعه آن روز هیچ زشتی نداشته است. برای همین دشمنان فراوان پیامبر(ص) هرگز اشاره ای به این امر نداشته اند.
2- پیامبر(ص) هیچ زنی از انصار نگرفته اند بلکه از قبیله های دشمن خود و برای جلوگیری از جنگ های آینده همسرانتخاب می کردند امری که در جامعه متعصب جاهلی بسیار جدی بود.
3- به غیر از یک مورد تمام زنان پیامبر(ص) سن بالا داشتند و قبلا ازدواج کرده بودند.
4- این ازدواج ها در مقطعی اتفاق می افتد که مسلمانان درگیر جنگ هستند و از سویی همسران شهید باید مورد مهر جامعه قرار گیرند و پیامبر(ص) که الگوی جامعه بود با عمل خود دیگران را به این راه می خواند و از سوی دیگربا نفوذ در دل دیگران تا آنجا که ممکن است از جنگ و خونریزی جلوگیری می کنند.
5- جامعه نوپای اسلامی از لحاظ اقتصادی بسیار ضعیف است مردان در صفه کنار مسجد قرار می گیرند اما زندگی زنان در آنجا صحیح نیست و باید راهی دیگر اندیشه می شد. و الگوی جامعه باید با عمل خویش مشکل را حل کند.
6- در جامعه آن روز ازدواج با دختری به منزله کمک اقتصادی به خانواده او بوده است.(حفصه و ...)
7- پیامبر(ص) با عمل خود به دیگران می آموزاند که کنیزان را آزاد کرده و با ازدواج با آنان به آنها منزلت ببخشند.(جویریه و صفه)
8- رواج بعضی سنت های غلط مانند تارهای درهم تنیده شده است که نیرویی عظیم و اقدامی عملی برای اصلاح میخواهد.(زینب بنت جحش)
9- علاوه بر موارد فوق و بحث های مفصل درباره هر ازدواج، سنت و شیوه زندگی پیامبر(ص) و دوری او از زخارف دنیوی هیچ جای شکی برای آنکه چشم دیدن دارد باقی نمی گذارد. و آنکه خود خویشتن را از دریافت حقیقت محروم نموده باید به حال خویش رها کرد. 57

 
سوالاتی متفاوت

--------------------------------------------------------------------------------
انسان در زندگی خود تاثیراتی زیادی از اجتماع می پذیرد. گذر زمان و در نتیجه آن تغییرات اجتماع ، ممکن است سوالاتی جدید در پیش روی بشر قرار دهد. و همچنین در عصر ما تبادلات فرهنگی گسترده و ارتباط با فرهنگ های متفاوت ایجاد کننده یا تقویت کننده بعضی سوالات است.
ازدواج های متعدد پیامبر(ص) در زمان خود امری طبیعی بوده که هیچ واکنشی به دنبال نداشته است . اما با تغییر شرایط اجتماعی و غیر معمول شدن چند همسری (برای مردان) و همچنین تاثیر گذاری گسترده مسیحیت در فرهنگ های دیگر و رواج دیدگاه تفریطی آن درباره مقدس بودن ترک امور زناشویی سوالهایی درباره علت تعدد ازواج پیامبر (ص) ایجاد کرده است.
البته مواجه شدن با این سوالها اگر از جانب یک اندیشمند مطرح شود بسیار آسان تر است تا اینکه این سوالها از جانب یک غیر متفکر ناآگاه مطرح شود. چرا که جستجوگر علم دقت می کند سخن بی علت به زبان نیاورد و در قضاوت شتاب نکند.
اما نحوه سوال کردن یک عامی (که دنیا را از دریچه باریک نگاه خود می بیند و سریع به قضاوت می پردازد و حوصله حقیقت یابی ندارد) برای آنان که با حقیقت انس دارند بسیار زجر دهنده است. آنکه شهوت بر عقلش چیره شده و دنیا را منحصر در توهمات خویش می بیند باکی ندارد که وجود نازنین و مقدس پیامبر(ص) را مورد تهمت های ناجوانمردانه خویش قرار دهد. و آنچه لایق خویش است به ایشان نسبت دهد. (این تراب و رب الافلاک)  

فقط آنکه حقیقت جو است آن را می یابد.

--------------------------------------------------------------------------------
کور است چشمی که خورشید تابان حق را نمی بیند و کر است گوشی که فریاد رسای حقیقت را نمی شنود و همیشه در ظلالت خود غوطه ور خواهد بود. 1 اما در این میان سعی در شفاف کردن فضا و نشاندن گرد و غبار جهل ورزی نادانان وظیفه سنگین عالمان است تا از جویندگان حقیقت دستگیری نموده و آنان را مدد نمایند تا حق را به عیان بیابند و باور خود را به اطمینان قلبی 2برسانند. و دربرابر وساوس خناسان بیمه شوند.
البته علاوه بر تلاش موشکافانه و عالمانه، سعی در ترویج و بیان حقیقت به زبان های متفاوت نیز در دوران ما امری ضروری است. چرا که باطل با فریادهای مکرر خود سعی وافر در مشوه کردن چهره مشعشع حق نموده تا شیطان در قصد خود کامیاب شود. 3 

تعداد همسران پیامبر(صلی الله علیه و آله)

--------------------------------------------------------------------------------
درباره تعداد همسران پیامبر اقوال بسیار متفاوتی بیان شده و آن را از یازده تا بیست و یک نفر گفته اند. 4 این اختلاف ها دلایل متفاوتی دارد. که از جمله آنها اشتباه مورخان و خلط آنها در بین اسامی 5 است به گونه ای که دو اسم یک نفر را به منزله دو نفر حساب کرده اند. و همچنین وجود روایات جعلی عاملی دیگر بر این اختلاف هاست. 6
البته بعضی در تحلیل انگیزه های جعل این احادیث دچار اشتباه شده اند و سعی افراد بر مشوه جلوه دادن چهره پیامبر(ص) را عامل آن شمرده اند. 7 در حالی که دقت در شرایط آن زمان (که چند همسری امری مذموم نبود) و ظاهر بعضی روایات ما را به نتیجه ای متفاوت می رساند و آن اینکه با فراگیر شدن اسلام اثبات وجود رابطه خویشاوندی با پیامبر(ص) عاملی وسوسه برانگیز برای کسب موقعیت اجتماعی بوده است. 8
جعلی بودن بسیاری از این روایات قطعی و مسلم است. به گونه ای که از ظاهر روایت دروغ بودن آن روشن می شود. اما اگر کسی نیز جعلی بودن این روایات را نپذیرد در ثمره بررسی ما خللی ایجاد نمی شود. چون قصد نشان دادن حقیقت مشعشع عدم وجود انگیزه شهوانی از این ازدواج هاست. پس ازدواجی که فقط در اندازه اجرای صیغه عقد بوده و حتی بعضی از این زنان نام برده شده را بنابر همین روایات مشکوک پیامبر(ص) ندیده چگونه می تواند دلیلی بر این شبهه ناجوانمردانه باشد؟!
بنابراین ما صرفا به بررسی مواردی می پردازیم که با پیامبر(ص) عروسی کرده اند. که با اطمینان خاطر و بدون هیچ شکی می توان گفت عدد آنها یازده نفر بوده همچنان که هیچ اختلافی وجود ندارد که پیامبر(ص) در زمان رحلت خود 9 زن را در عقد داشته اند.

حکم اختصاصی پیامبر(صلی الله علیه و آله)

--------------------------------------------------------------------------------
 با توجه به اینکه احکام اسلام به تدریج نازل میشدند و آیه سوم سوره نساء که بیان کننده حد نهایی تعدد زوجات است در سال هشتم هجری نازل شده و آخرین ازدواج پیامبر (ص) در سال هفتم هجری بوده است و قوانین اسلامی عطف به گذشته نمی شوند پس هیچ فرقی در این بین میان پیامبر (ص) و سایر مسلمانان نبوده و مواردی از ازدواج متعدد برای سایر افراد را نیز در این سالها میتوان پی گرفت.  

حضرت خدیجه (سلام الله علیها)

--------------------------------------------------------------------------------
اولین ازدواج پیامبر(ص) در سن 25 سالگی با حضرت خدیجه (س) می باشد - که بنابر قولی ایشان 40 ساله بودند. 9 - البته نظرات دیگری درباره سن حضرت خدیجه در هنگام ازدواج با پیامبر(ص) وجود دارد. (از 25 تا 46 گفته شده است.) 10
حضرت خدیجه پیش از پیامبر(ص) دوبار ازدواج کرده بودند و فرزندانی نیز از همسران سابق خود داشتند. 11 ضمن اینکه پیش قدم شدن حضرت خدیجه در این ازدواج بنا بر بعضی اقوال 12 تائیدی دیگر بر عدم انگیزه دنیایی از جانب پیامبر(ص) می باشد. و آنان که انگیزه به دست آوردن ثروت خدیجه را مطرح می کنند آنقدر در جهالت ورزی شتاب کرده اند که ندیدند پیامبر(ص) و خدیجه تمام مال خود را برای پیشبرد اهداف مقدس دینی خویش صرف کردند
و اگر قصد کسب ثروت بود چرا پیامبر(ص) پیشنهاد قریش را این گونه جواب داد که : اگر خورشید در دست راست من قرار داده شود . و ماه در دست چپ من، هرگز سخن خود را ترک نمى کنم یا آن را نافذ ساخته و یا کشته شوم 13 حضرت خدیجه (س) در ماه رمضان سال دهم بعثت درگذشت 14 و در این زمان تنها همسر رسول خدا(ص) بودند.

سوده  

--------------------------------------------------------------------------------
سوده دختر زمعه بن قیس که همراه همسر مسلمان خود به حبشه هجرت کرده بود همسر خود را در حالی از دست می دهد که همه اقوام او کافر هستند. 15 و در این زمان پیامبر(ص) نیز همسری ندارد 16 . بنابر این پیامبر(ص) با او ازدواج می کند تا اورا از دست اقوام کافر خویش نجات دهد و با قبیله بنی اسد خویشاوند شود علاوه بر اینکه تا سال دوم هجری (به مدت پنج سال) نیز تنها همسر پیامبر(ص) است. (اگر چه پیامبر(ص) در این زمان عایشه را نیز در عقد خود داشت ولی با او عروسی نکرده بود) 17 . بنابراین پیامبر(ص) تا سن پنجاه و پنج سالگی بیش از یک همسر در خانه خود نداشته است.

عایشه

--------------------------------------------------------------------------------
 عایشه دختر ابوبکر سومین همسر پیامبر(ص) است. تنها همسری که پیامبر(ص) با او ازدواج کرد در حالی که باکره بود.درباره سن عایشه در هنگام عقد و عروسی اختلاف است. اما آنچه با نقد تاریخی و دقت در روایات به دست می آید اینکه در سن 9 سالگی به عقد پیامبر(ص) در می آید و پیامبر(ص) در سن چهارده سالگی او با وی عروسی می کند. 18

فاصله پنج ساله بین عقد و عروسی و تعلل پیامبر(ص) در به منزل بردن عایشه 19 وجود انگیزه شهوانی در این ازدواج را نفی می کند. و نسب عایشه از قبیله بزرگ و پرنفوذ تیم 20 در زمانی که پیامبر(ص) با مشرکین درگیر بوده و جذب کمک ابوبکر می تواند انگیزه های خوبی برای این ازدواج شمرده شود. چرا که اصل عقد در سنی بوده که عایشه به منزل پیامبر (ص) برده نمی شود. بنابراین اصل ازدواج در هنگامی انجام شده که هیچ غرض جنسی وجود نداشته است.

زینب دختر خزیمه 

--------------------------------------------------------------------------------
زینب در سال سوم یا چهارم هجری با پیامبر(ص) ازدواج کرد و حداکثر زمان زندگی مشترک آنها هشت ماه گفته شده است. 21 ایشان قبل از پیامبر (ص) سه بار ازدواج کرده بودند. 22 آخرین شوهر زینب در جنگ احد شهید شده بود و خود او منزلت بسیار بالایی داشت تا آنجا که حتی در زمان جاهلیت به ام المساکین (مادر محرومان) معروف بوده است. 23 ازدواج کردن با چنین بانویی که همسر شهید است و اواخر عمر خود را سپری می کند جز برای تجلیل از او ، آبرو بخشیدن به وی و الگو سازی برای دیگران معنایی نمی تواند داشته باشد.

حفصه

--------------------------------------------------------------------------------
حفصه دختر عمر که شوهر سابقش در زمان جنگ بدر از دنیا رفته بود 24 و عمر مصرانه از افراد مختلف می خواست تا او را به عقد خویش درآورند ولی آنها سر باز میزدند 25 و قبیله بزرگ او عدی 26 و همچنین ناسازگاری های حفصه و آزار و اذیتی که از جانب او به پیامبر(ص) می رسید 27 و زمان حساس این ازدواج در بحبوبه تلاش های قریش برای نابودی اسلام جای هیچ گونه شکی برای وجود انگیزه شهوانی در این ازدواج باقی نمی گذارد.

 ام سلمه

--------------------------------------------------------------------------------
ام سلمه همسر برادر رضاعی پیامبر(ص) بود و از اولین مسلمانان و مهاجرین به حبشه که همسرش در اثر جراحات حاصل از جنگ احد شهید شد 28 . او در بین همسران پیامبر(ص) از نظر منزلت بعد از حضرت خدیجه (س) قرار دارد. به گونه ای که عایشه به او می گوید فرشته وحی اغلب در خانه تو به پیامبر نازل می شد 29 و  مچنین نقش آفرینی او برای جلوگیری از جنگ جمل از نکات برجسته زندگی اوست و بعضی نیز وفات او را بعد از قضیه عاشورا و معلول این حادثه دردناک دانسته اند. 30 او از کسانی بود که عمر طولانی نمود و در زمانی که پیامبر (ص) از او خواستگاری می کند می گوید: من زنی سالخورده و دارای یتمیمان متعدد هستم. 31 حال کسی که خود اعتراف می کند که در سنی نیست که مردان به او رغبت کنند چگونه ممکن است به انگیزه شهوانی خواستگاری شود؟! همچنین تعلق او به قبیله بنی مخزوم از نکات قابل توجه است.

ام حبیبه 

--------------------------------------------------------------------------------
 ام حبیبه فرزند ابوسفیان بود که اسلام آورده بود و همراه شوهر و فرزند خویش به حبشه هجرت کرد ولی همسر او در حبشه مرتد می شود و از دنیا می رود اما او بر ایمان خویش ثابت قدم می ماند و در خواب می بیند که به همسری رسول خدا(ص) در خواهد آمد 32 پیامبر (ص) زمانی از او خواستگاری می کند که در حبشه است و این کار را توسط نجاشی انجام می دهد امر به گونه ای بوده که سبب جاری شدن شهادتین بر زبان نجاشی می شود 33 . و خصومت پدر ام حبیبه (ابوسفیان) در این برهه سبب شده بود هیچ کس جرات نگهداری از او را نداشته باشد 34 . علاوه بر اینکه این ازدواج نقش برجسته ای در فتح بدون خون ریزی مکه داشت. 35 ابوسفیان با شنیدن خبر ازدواج دخترش درباره پیامبر (ص) می گوید : او شیری است که نمی توان بینی اش را به خاک سایید. 36 (اعتراف ضمنی به شکست در مقابل پیامبر(ص) چرا که ابوسفیان در دشمنی های خود سبب شده بود تا اشخاص مختلف دختران رسول خدا(ص) را طلاق دهند تا از این طریق بر پیامبر (ص) فشار آورده باشد. 37

زینب بنت جحش 

--------------------------------------------------------------------------------
ایشان بنابر اقوالی هنگام ازدواج با پیامبر(ص) سی و پنج سال داشت. 38 پیامبر (ص) او را برای پسر خوانده خود خواستگاری کرد. در این ازدواج نشان داده شد که هم شان بودن دو انسان به ایمان آنهاست نه به آزاد یا حر بودن. و این به منزله مخالفت با رسوم غلط جاهلیت بود. اما به دلیل اختلافاتی که بین زینب و زید به وجود آمد 39 و تلاش پیامبر(ص) برای سازش آن دو فایده نبخشید 40 از هم جدا شدند و پس از ایام عده پیامبر(ص) او را به عقد خود درآورد تا با سنت دیگر جاهلیت مبارزه کند و نشان دهد که ازدواج با همسر پسر خوانده مجاز است. مهمانی بزرگ رسول خدا (ص) برای این ازدواج نشان دهنده این هدف از ازدواج است. 41

جویریه

--------------------------------------------------------------------------------
جویریه دختر رئیس قبیله بنی مصطلق بود که در جنگ به رقیت درآمد و کنیز ثابت بن قیس شد. 42 ثابت برای بهای آزادی او مبلغ بالایی تعیین کرد 43 جویریه برای گرفتن کمک به نزد پیامبر(ص) رفت و پیامبر (ص) مبلغ را به او پرداخت و او را آزاد کرد. و بعد از آزادی از او خواستگاری نمود . این ازدواج سبب شد که مسلمانان اسرای آن جنگ را به دلیل خویشاوندی با پیامبر (ص) آزاد کنند. وقوع این اتفاقات سبب اسلام آوردن پدر او و قبیله اش شد. 44 و همچنین این نوع برخورد و رفتار پیامبر (ص) به گوش سایر قبائل رسید و سبب تغییر نگرش آنان و نرم شدن دلشان در قبال مسلمانان شد. 45 با توجه به ظاهر بودن نتیجه این ازدواج و اینکه کنیز نیز می توانسته مورد تمتع قرار گیرد پس معقول نیست که انگیزه این ازدواج را شهوت بدانیم.

صفیه 

--------------------------------------------------------------------------------
صفیه فرزند حی بن اخطب و از یهود بنى قریظه است. همسر دوم او در جنگ خیبر به دست مسلمانان کشته شد 46 و صفیه نیز به اسارت درآمد پیامبر به او پیشنهاد کرد که اگر مسلمان شود و خدا و رسولش را انتخاب کند او را آزاد فرماید، صفیه گفت من مسلمان شدم و خدا و رسولش را انتخاب مى کنم. پیامبر او را آزاد کرد و (بعد از عده) او را به همسرى برگزید. 47

برخورد کریمانه پیامبر(ص) با او 48 و داستان خوابی 49 که صفیه دیده بود و همچنین محبت صفیه 50 به پیامبر (ص) نشان از الهی بودن این ازدواج دارد. و همچنین شاید انگیزه کاستن از دشمنی های یهود نیز سبب این ازدواج بوده است. 51 و بعد از این ازدواج خیلی ها با دیدن اینکه دختر رئیس قبیله بنی نظیر به عقد پیامبر (ص) درآمده است از مبارزه دست کشیدند. 52

میمونه

--------------------------------------------------------------------------------
میمونه دختر حارث بود که قبل از پیامبر(ص) دوبار ازدواج کرده بود. و آخرین کسی بود که پیامبر(ص) با او ازدواج نمود. و این ازدواج در عمره قضا 53 در سال هفتم هجری اتفاق افتاد. 54 بنابر بعضی اقوال میمونه در این سال سی و هفت سال داشته است. 55 این ازدواج سبب تقویت جایگاه اجتماعی و زمینه ساز فتح مکه شد. 56 و سبب خویشاوندی پیامبر (ص) با قبیله بنی هلال شد.

پاورقی ها:

 
1 - بقره: کرانند، لالانند، کورانند، و بازنمى گردند. ( 18)
( مثَل کافران، مثَل حیوانى است که کسى در گوش او آواز کند، و او جز بانگى و آوازى نشنود. اینان کرانند، لالانند، کورانند و هیچ درنمى یابند. ( 171)
2 - بقره آیه 260 : گفت: آیا هنوز ایمان نیاورده اى؟ گفت: بلى، و لکن مى خواهم که دلم آرام یابد
3 - اعراف :( 16 ) گفت: پس به خاطر این که مرا به بیراهه افکندى، من هم براى [گمراهى ] آنها حتما بر سر راه راست تو خواهم نشست.
17 )آن گاه از پیش روى و پشت سرشان و از طرف راست و چپشان به سراغ آنها مى آیم، و اکثرشان را سپاسگزار نخواهى یافت.
4 - همسران پیامبر (ص) ص 44
5 - همسران پیامبر (ص) ص 40
6 - همسران پیامبر (ص) ص 36
7 - همسران پیامبر (ص) ص 36
( 8 - درباره قتیله دختر قیس گفته شده اشعث بن قیس خواهر خود را به عقد پیامبر (ص) درآورد سپس راهی حضرموت شد تا خواهرش را به مدینه نزد پیامبر(ص) آورد. اما پیش از رسیدن به مدینه خبر رحلت پیامبر (ص) را دریافت نمود.!(الطبقات الکبری ج 8 ص 147
این در حالی است که آخرین ازدواج پیامبر(ص) در عمره قضا در سال هفتم هجری بوده و بعد از نزول آیه 52 سوره احزاب (بعد از این، هیچ زنى [جز همسران کنونى ات ] بر تو حلال نیست، و نیز نمى توانى همسرانت را به همسران دیگرى مبد?ل سازى) پیامبر(ص) ازدواجی نداشته است.
9 - انساب الاشراف ج 1 ص 99
10 - همسران پیامبر(ص) ص: 130
: 11 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 11
12 - همسران پیامبر(ص) ص 134
13 - ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن ج 21 ص 69
: 14 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 15
15 - ترجمه المیزان، ج 4، ص: 309
: 16 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 56
17 - همسران پیامبر(ص) ص???
18 - همسران پیامبر(ص) ص 165
: 19 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 58
20 - همسران پیامبر(ص) ص 79
21 - همسران پیامبر(ص) ص 227
22 - همان
: 23 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 119
: 24 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 82
25 - همان
26 - همسران پیامبر(ص) ص ??
27 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 86
: 28 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 88
29 - همسران رسول خدا(ص) ص 35
30 - همسران رسول خدا(ص) ص 40
31 - همسران رسول خدا(ص) ص 32
: 32 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 99
33 - الاستیعاب،ج 4،ص: 1930
34 - همسران رسول خدا(ص) ص 63
35 همسران پیامبر(ص) ص 82 و همچنین شان نزول آیه هفت سوره ممتحنه : شاید خدا میان شما و کسانى که با آنها دشمنى مى ورزید دوستى پدید آورد.
36 - همسران پیامبر(ص) ص 235
37 - همان
38 - همان ص 239
39 - بعضی علت اختلاف را این گونه گفته اند که زینب گمان می کرد پیامبر (ص) او را برای خود خواستگاری کرده (همسران رسول خدا (ص) ص 47 ) اما بعضی دیگر علت اختلاف را ( مشکل زینب با همسر دیگر زید (ام ایمن) گفته اند. (همسران پیامبر(ص) ص 241
40 - احزاب آیه 37 : و تو، به آن مرد که خدا نعمتش داده بود و تو نیز نعمتش داده بودى، گفتى: زنت را براى خود نگه دار و از خداى بترس
41 - همسران پیامبر(ص) 242
42 - همسران پیامبر(ص) ص 246
: 43 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 120
44 - همسران پیامبر(ص) ص 246
45 - همسران رسول خدا (ص) ص ??
 6 ?- الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص: 124
47 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص: 124
48 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص: 124 پیامبر به او پیشنهاد کرد که اگر مسلمان شود و خدا و رسولش را انتخاب کند او را آزاد فرماید، صفیه گفت من مسلمان شدم و خدا و رسولش را انتخاب مى کنم. پیامبر او را آزاد کرد و به همسرى برگزید.
49 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص: 124 :پیامبر در چهره صفیه و نزدیک چشم او نشانه کبود شد هیى که به سبزى مى زد دید و از او پرسید که این چیست؟ صفیه گفت اى رسول خدا در خواب چنان دیدم که ماهى از سوى آسمان یثرب آمد و در دامن من قرار گرفت، این موضوع را به شوهر خویش گفتم، کنانه گفت گویا دوست دارى که همسر این پادشاهى شوى که از مدینه مى آید؟ و چنان بر چهره ام زد.
50 - الطبقات الکبرى/ترجمه،ج 8،ص 129 : شبى که پیامبر (ص) پیش صفیه رفت ابو ایوب در حالى که شمشیر همراه داشت تا سپیده دم بر در خیمه بیدار ماند و چون رسول خدا شب را به
صبح آورد ابو ایوب نخست تکبیر گفت و سپس به پیامبر عرض کرد این نو عروس کسى است که پدر و برادر و همسرش را کشته اى و از او بر شما ایمن نبودم، آن حضرت خندیدند و
براى او دعاى خیر فرمودند.
51 - ترجمه المیزان، ج 4، ص: 310 : و هم داماد یهودیان شده باشد. و یهود به این خاطر دست از توطئه علیه او بردارند
52 - همسران پیامبر(ص) ص 83
53 - مربوط به پیمان مشرکین با پیامبر (ص) و عدم اجازه ورود به مکه و اجازه حج برای سال آینده
54 - ترجمه الطبقات الکبری ج 8 ص 135
55 - همسران پیامبر(ص) 251
56 - همسران پیامبر(ص) ص ??
57 - اعراف 179 : ایشان را دلهایى است که بدان نمى فهمند و چشمهایى است که بدان نمى بینند و گوشهایى است که بدان نمى شنوند. اینان همانند چارپایانند حتى گمراه تر از آنهایند.